انقلاب و اقتصاد -يك
امروز سالگرد پيروزي انقلاب بود. پديده اي كه در موردش خيلي بحث و گفتگو شده ولي ديدگاههاي اقتصادي آن انقلاب كمتر مورد توجه قرار گرفته است.
هرچند كه نسل انقلاب نسل پرتحملي بود ولي رفتارشان نشان از كم فكر ترين نسل ايران در زمينه هاي اقتصادي داشت. به نسل انقلاب مشروطه نگاه كنيد؟ با اينكه نود درصد كشور مطلقا سواد خواندن و نوشتن نداشتند ولي اهدافشان در رسيدن به وضع زندگي بهتر, بسيار روشنتر و واضحتر بود. امنيت اقتصادي و تجارت ميخواستند در پناه وجود عدالتخانه و سر و سامان دادن گمركات. نسل بعدي بدنبال كسب درآمد بيشتر نفتي اش بود از طريق ملي كردن صنعت نفت و براي رسيدن به آن هم همه گونه مبارزه كرد.
اما انقلاب پنجاه و هفت براي رسيدن به اهدافش نيازي به علم اقتصاد احساس نميكرد. نسل پنجاه و هفت فكر ميكرد با مصادره اموال ثروتمندان و تفسيم آن بين نيازمندان مساله بيكاري و فقر حل ميشود. سالها طول كشيد تا بفهمد كه سرمايه غزالي بسيار ترسو و در عين حال تيزپاست. بعدها فهميد كه سرمايه نباشد كار نيست, رفاه نيست.
نسل پنجاه و هفت فكر ميكرد كه اگر كشوري قانون كاري داشته باشد كه از كارگر همه جانبه حمايت كند, كسي به كارگرش زور نمي گويد و كارگر به آسودگي زندگي ميكند. بعدها فهميد ( شايد هم هنوز نفهميده!) كه با اين قانون كسي براحتي كارگري استخدام نميكند.
نسل پنجاه و هفت فكر ميكرد كه قيمت مثل اتيكتي است كه فروشنده به جنسش ميرند. فكر ميكرد با زور و تعزيرات ميتوان فروشنده را مجبور كرد قيمتها را پايين آورد. بعدها فهميد ( شايد هم هنوز نفهميده!) كه با افزايش توليد و كنترل حجم پول است كه قيمتها محدود ميماند.
نسل پنجاه و هفت فكر ميكرد با سهميه بندي كالا و ارز ميتواند به جنگ كمبودها برود و كمك فقرا باشد. بعدها فهميد ( شايد هم هنوز نفهميده!) كه آن سياستها چه ضربه اي به توليد زد و چه افرادي به بركت آن سياستها به ثروت باد آورده رسيدند.
بيچاره نسل بعدي كه بدنبال نسلي "نادان در زمينه اقتصادي" بدنيا آمد. اميدوارم كه نسل واقع بين و صبور فعلي از گذشته درس كافي بگيرد.